Alcohol heeft een verdovende werking op de hersenen, die sterker wordt, naarmate je meer drinkt.

Alcohol wordt via de slokdarm, maag en dunne darm in het bloed opgenomen, waarna het zich door het lichaam verspreidt en de hersenen bereikt. Dit duurt ongeveer tien tot vijftien minuten. In de hersenen veroorzaakt alcohol verdoving, wat invloed heeft op gedrag.

Wanneer je maag vol is, kan de opname van alcohol iets vertragen, waardoor je de effecten minder snel voelt. Een lege maag zorgt juist voor een snellere opname van alcohol, waardoor het effect sterker kan zijn.

Alcohol heeft bij vrouwen meer effect dan bij mannen. Dit komt doordat vrouwen gemiddeld een lager percentage lichaamsvocht hebben, waardoor alcohol sneller in hun bloed wordt opgenomen. Ook speelt de kleinere lever bij vrouwen een rol, wat de afbraak van alcohol vertraagt. Daarnaast wordt er in de maag minder alcohol afgebroken bij vrouwen.

Sterke drank komt vaak harder aan dan zwakke drank, omdat het alcoholpercentage hoger is. Hierdoor stijgt het alcoholpromillage sneller en in grotere schommelingen, wat de effecten versterkt.

Als de maag vol is, kan dat de opname van alcohol iets vertragen. Het alcoholpromillage in het bloed stijgt dan iets langzamer, waardoor je het effect minder sterk voelt. Een lege maag kan zorgen voor een snellere opname van alcohol en stijging van het alcoholpromillage.

Afbraak van alcohol
De lever breekt de meeste alcohol af. Dit proces duurt ongeveer één tot anderhalf uur per standaardglas. Na het drinken van tien glazen alcohol kan het tot vijftien uur duren voordat iemand weer volledig nuchter is.

Gewenste effecten:

• Ontspanning
• Vrolijk, opgewekt en energiek gevoel
• Gemakkelijker praten en losser worden
• Meer zelfvertrouwen
• Minder pijn voelen

Ongewenste effecten:

• Slechter inschatten van situaties
• Zelfoverschatting en roekeloos gedrag
• Verminderde spiercoördinatie (makkelijker vallen)
• Trager reageren
• Verminderde concentratie
• Tunnelvisie (minder zien wat er om je heen gebeurt)
• Moeite met praten of lallen
• Misselijkheid, duizeligheid, overgeven
• Grensoverschrijdend gedrag en agressie
• Geheugenverlies, in ernstige gevallen een black-out
• Bewusteloosheid, ademhalingsonderdrukking of zelfs overlijden

De kater
De kater wordt voornamelijk veroorzaakt door uitdroging, beschadigd maagslijmvlies, afbraakproducten van alcohol en foezelalcoholen. De belangrijkste oorzaak van een kater is uitdroging, die je droge mond, hoofdpijn en een vermoeid gevoel geeft. Alcohol zorgt voor meer plassen en vochtverlies doordat het de productie van het hormoon ADH (antidiuretisch hormoon) blokkeert.

Maagslijmvlies:
Alcohol is bijtend en kan het maagslijmvlies irriteren, wat misselijkheid, overgeven en maagzuur kan veroorzaken.

Aceetaldehyde:
Alcohol wordt in de lever afgebroken, waarbij aceetaldehyde ontstaat, een giftige stof die misselijkheid en hartkloppingen kan veroorzaken. Het wordt omgezet in acetaat, een onschadelijke stof, maar dit proces kost tijd.

Foezelalcoholen:
Naast ethanol bevat alcohol ook andere, giftige alcoholen, de zogenoemde foezelalcoholen. Deze worden langzamer afgebroken dan ethanol en kunnen bijdragen aan de kater de volgende dag.